Menopozda Saç Dökülmesi Neden Olur, Nasıl Önlenir ve Ne Zaman Durur?

Menopoz mena ve pause kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuş bir tanımlamadır. Meno adet görmeyi ifade eder pause durmak anlamına gelir yani adet görme (regl) olayının durmasını tarif eder. Yeterince yaşayan her kadının başına gelecek olan fizyolojik bir yaşam dönemidir.

Kadınlarda yumurtalıklardan her ay bir yumurta olgunlaşır ve rahime atılır, gebelik gerçekleşmezse yumurta ölür ve dışarı atılır. Her ay tekrarlayan bu fizyolojik olay ay boyunca düzenli bir şekilde hormonal değişimler sağlar. Bu aktif dönemde yumurtalıklardan östrojen ve progesteron denilen kadınlık hormonları salgılanır ve kanda belli oranda bulunur. Yaşın ilerlemesiyle yumurtalıklar fonksiyonunu kaybeder ve kadınlık hormonları östrojen ve progesteron salgısı azalır. İşte bu duruma menopoz denir.

Normalde kadınlarda böbrek üstü bezlerinden salgılanan erkeklik hormonu testosteron kadınlık hormonlarına oranla erkeklere kıyasla 1/10 kadardır ve kadınlık hormonları daha etkindir. Yumurtalıklardan salgılanan hormonlar azaldığında erkeklik hormonu/ kadınlık hormonu oranı değişir ve testosteron denen erkeklik hormonu izafi olarak daha fazla orana gelir ve etkinliği öne geçer.

Hormonlardaki bu oran değişimi vücutta çok sayıda ve önemli değişime neden olur. Bu konumuzda daha çok saçtaki değişimleri ele alacağız.

Menopozda Saç Dökülmesi Neden Olur?

Östrojenin azalırken testosteronun değişmemesi saçı koruyan östrojen etkisinin azalmasına saça zarar veren testosteron (DHT) etkisinin artmasına neden olur.

Testosteron hücrede 5 alfa redüktaz enzimi etkisiyle DHT (di hidro testosteron) hormonuna dönüşür ve saçı asıl döken bu hormondur. Erkek tipi dökülmenin tek sebebi DHT hormonudur.

Menopoza giren kadın DHT etkisiyle erkek tipi dökülme yaşar.

Erkek tipi dökülme; AGA, andro genetik alopecia, ırsi dökülme, Ailesel dökülme ve hormonal dökülme İsimleriyle de anılmaktadır ve hepsi aynı sorunu tarif eder. Bu dönemde her ne kadar yaşa bağlı olarak ensede de seyrelme olsa da asıl saç kaybı tepe (vertex), başın üst kısmı ve önlerde dökülme şeklindedir. Saç dökülmesi sorunu klimakterid dönem denilen menopoz öncesi 1-3 yıllık dönemde daha belirsizdir, klimakterik dönem bitmeye başladığı aylarda daha da artar.

Erkek tipi saç dökülmesi menopoz döneminde görülen dökülmeler arasında ilk sırayı alır. (1)

Menopozda Saç Dökülmesi Ne Zaman Durur?

Temel sorun olan hormonal değişim bir daha eski gençlik yıllarına dönmeyeceği için kendiliğinden asla durmaz. Ya da diğer bir deyimle dökülecek saçlar dökülene kadar devam eder, durmaz. Saç kaybı DHT hormonundan etkilenen köklerin tamamı dökülene kadar devam eder. Bu sebeple dökülmenin durması için mutlaka tedavi başlanması gerekir.

20-30 yıl kadar önce menopoza bağlı şikayetlere yönelik olarak yapılan eksilen hormonları yerine koyma tedavisi (hormon replasman terapisi) bir çok yan etkileri ve özellikle meme kanseri riskini arttırması sebebiyle artık yaygın şekilde önerilmemektedir.

Hormon tedavisinde diğer şikayetler yanı sıra dökülme ve saçtaki diğer sorunlar da düzelirdi ancak günümüzde pek uygulanmamaktadır.

Menopozda Saç dökülmesi Tedavisi

Bu dönem saç sorunlarının tedavisine özel geliştirilmiş Menopecia Tablet Türkiye’de bu sorunun tedavisi için üretilmiş tek ilaçtır.

Problem sadece saç dökülmesi varsa ateş basması, terleme, sıkılma, heyecanlanma gibi diğer sorunlar yaşanmıyorsa dökülme alanı için sprey kullanmak yeterli olabilir. DHT nin köke verdiği zararı engelleyen sprey şeklinde uygulanan tek madde procapil’dir (Hairforte Sprey). İçeriğindeki aktif bileşenler DHT nin köke verdiği zararı engellemek yanı sıra kökün beslenmesini arttıracak şekilde damar genişlemesi yapar ve kökü uyararak büyüme hızını arttırır.

Dökülme yanı sıra menopozun diğer belirtileri olan sinirlilik, terleme, ateş basması, saçta kalite kaybı, saç uzama hızının yavaşlaması gibi şikayetler varsa bu durumda isoflavon içeren ilaç (Menopecia Tablet) alınması daha etkili olur.

Saç dökülmesi çok yoğunsa isoflavon içeren tablet yanı sıra sprey de kullanmak alınacak olumlu sonucun daha iyi olmasını sağlar.

İsoflavon (fito östrojen) menopozdaki saç dökülmesi sorununu hormon eksikliğini düzelterek tedavi eder. İsoflavon bitkisel östrojen olarak bilinir. Vücuttaki östrojenin yerine geçerek eksikliğinden kaynaklanan tüm sorunların düzelmesini sağlar.

Bitkisel östrojen olarak da bilinen isoflavon anti androjenik etki gösterir. Anti androjenik etki DHT nin saç dökme etkisini engellemek anlamına gelmektedir.
Saçlarda dökülmenin yanı sıra kalite kaybı da varsa saçın yapım maddeleri olan keratin, L sistin, methionin ve saç üretiminde etkili vitamin biotin, gerekli elementler çinko ve demir gibi elementler de alınırsa kalite artışı elde edilir.
Erkeklerde kullanılan finasteride adlı maddenin de kullanılabileceği yönünde bilimsel çalışmalr vardır. (2 – 3)

Menopoz Döneminde Yaşanan Saç Sorunlarının Nedenleri

Dökülme ve diğer saç sorunların hepsini bir arada düşündüğümüzde güç kaybı ya da kalitesizleşme, kalite kaybı olarak kabul edilebilir. Dökülmenin nedenlerini üst paragraftan ayrıntılı okuyabilirsiniz.

Saçtaki kalite kaybının ortaya çıkmasında şunlar etkilidir;
– Yaşa bağlı hücre bölünmesinin (yenilenmesinin) azalması
– Saçın yapım maddelerinin bağırsaktan emiliminde azalma
– Yaşa bağlı hücre sayısında azalma
– Damarlarda daralmaya bağlı kök beslenmesinin zayıflaması
– Kafa derisinde yağlanma miktarının düşmesi
– Saçın rengini veren melanin salgısını yapan melanosit adlı hücrelerin ölmesi (4)

Menopozda Saç Güçlendirme

Klimakterik dönem yani adetin düzensizleştiği dönemde başlayan hormonal değişim ve bozulma giderek derinleşir. Hormon dengesizliği ve eksikliği arttıkça saç dökülmesi giderek artar, diğer eksiklikler ve yaşa bağlı olarak dökülmenin yanı sıra şu saç sorunlar da görülür;

– Saçta incelme
– Sacın uzama hızında yavaşlama
– Parlaklığında azalma
– Sönükleşme
– Renginde açılma
– Şekil vermeze zorlaşma
– Boya tutmama
– Kırılma
– Uçlarda çatallaşma

Bu sorunların nedenleri yukarıda belirtildiği gibi yaşa bağlı olarak gelişen genel sorunlar yanı sıra vücuttaki maddelerin de azalmasıdır.

Yaşa bağlı olarak gelişen kökün beslenememesi, hücre yenilenmesinin yavaşlaması, kan dolaşımının azalması gibi sorunları tam anlamıyla düzeltmek mümkün değildir ama kökte beslenme sorununa neden olan madde eksiklileri kolaylıkla düzeltilebilir.

Tüm bu sorunların çözümü için Menopecia Tablet gibi geniş spektrumlu (zengin içerikli) bir ilaç kullanmak yeterlidir. Kalite kaybı yanı sıra dökülme de şiddetliyse Menopecia ya ek olarak sprey kullanmak doğru bir yaklaşım olur. (5)

Menopozda Dökülen Saçlar Geri Gelir mi?

Bu sorunun net cevabı olamaz, duruma göre hem evet hem de hayır denilebilir. Doğru kombinasyonlarla tedavi edilmek koşuluyla dökülmenin üzerinden 2 yıldan daha az süre geçtiyse, dökülen saçların önemli bir kısmı geri çıkar bununla birlikte tüyleşmiş olanlarda kalite artışı elde edilir.

Saç dökülmesinde tedavisinde aslında en önemli kazanım dökülmenin durmasıdır ama dökülmenin durması yanı sıra tüyleşmiş saçlarda ciddi kalite artışı elde edilebilir, bu kalite artışı “saçların geri çıkması” şeklinde değerlendirilir.

Dökülenlerin geri çıkması için hem tabletle kan yoluyla saçı kökten beslemek hem de bölgesel etki için sprey formunda ilaç kullanmak gerekir.

İlk akla gelen en etkili kombinasyon Menopecia Tablet + Hairforte sprey kombinasyonudur.

Menopoz Şampuanı

Her ne kadar bazı uyanıklar ismini de bu dönemi çağrıştıran markayla şampuan çıkarmış olsa da bu yaşam dönemi için şampuan olamaz.

Şampuan saç temizliği içindir, yağlı egzama, kepek, baş biti gibi saçlı deri hastalığı veya paraziter hastalığı gibi durumlar için geliştirilmiş şampuanlar dışında şampuanların hepsi temizlik amacıyla üretilir ve kullanılır.

Yaşınıza ya da menopoza girmiş olmanıza yönelik şampuan değil saçınızın özelliğine göre (kuru, yağlı, ince telli, boyalı, kırılgan saç v.s) şampuan seçip kullanmanız daha doğru bir yaklaşım olur. Saçlarınızda kuruluk, incelik, kepek gibi sorunlar yoksa herhangi bir şampuan kullanabilirsiniz, unutmayın saçın kalitesini belirleyen şey kökünden nasıl beslendiğidir. Saçın beslenmesi de kanla gelen besleyicilere bağlıdır yani saç şampuanla değil kan yoluyla beslenir ve büyür, dışarıdan uygulanan şeyler saçın vücuttan ayrılmış olan cansız kısmına etkilidir, kaliteyi değiştiremez.

Kaynak:

1) https://www.bmj.com/content/360/bmj.k245.long

2) https://www.karger.com/Article/Abstract/79890

3) https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1345/aph.1M591

4) https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1440-0960.2011.00745.x

5) https://academic.oup.com/beheco/article/21/2/419/322906?login=true